Bu teknik yazıda,  sanayiide en sık karşılaşılan boya teknolojilerinden 2’sine değinilecektir:

• Yaş Boya (ing.Liquid Paint)
• Toz Boya (ing.Powder Paint)

Yaş Boya (Liquid Paint)

Uygulama sırasında sıvı olan boyalara verilen genel isimdir.  Genel olarak Su-bazlı, Solvent-bazlı ve Solventsiz boya teknolojisi olmak üzere üç ana gruba ayrılabilir.

Küresel kirlilik ve çevreyi korumayı yönelik çalışmalar nedeniyle son dönemde su-bazlı boya teknoloji daha ön plana çıkmış olsa da, solvent-bazlı ve içinde çok az miktarda solvent olan (%2-3) Solventsiz boya teknolojileri fiyat/performans karşılaştırmasındaki avantajı nedeniyle, küresel sanayi sektöründe halen öncelikli olarak kullanılmaya devam etmektedir.

Fırça, rulo, daldırma ve boya tabancaları (havalı, havasız) ana uygulama yöntemleridir.  Bu yöntemlerde rulo ve fırça için bir güç kaynağına gerek olmadan kas gücüyle yapılabilirken, havalı ve havasız püskürtme için elektrik veya basınçlı hava ile çalışan pompalara ve sprey tabancalarına ihtiyaç vardır.

Toz Boya (Powder Paint)

Uygulama sırasında toz olan boyalara verilen genel isimdir.  İçeriğinde reçine, pigmentler ve modifiye edici ajanlar vardır ancak solvent bulunmamaktadır. Toz halindeki boya ısı ve çoğu zaman elektrik  yoluyla birbirine kenetlenmekte ve sürekli bir boya filmi tabakasını oluşturmaktadır.

ELEKTROSTATİK TABANCA ve AKIŞKAN YATAK (İNG. FLUİDİZED BED) teknolojileri Toz boyaların uygulanması için iki ana uygulama yöntemleridir Bu yöntemleri özetle tanıtmak gerekirse:

En yaygın kullanılan yöntem ELEKTROSTATİK PÜSKÜRTME (ing. Electrostatic Spray) uygulaması, elektriksel olarak yüklenmiş bir boyanın basınçlı hava yardımı ile topraklanmış bir malzemeye uygulaması işlemidir.

Toz boya uygulamasında kullanılan başka bir yöntem de AKIŞKAN YATAK (ing. Fluidized Bed) yöntemidir;  bu işlem alt tabakanın ısıtılarak ardından toz boyanın gazlı bir yatak içerisine doldurulmasıyla gerçekleştirilir, toz parçacıkları ısınmış/sıcak nesneye yapışarak erir. Daha fazla ısıtma, genellikle boyanın kürlenmesini tamamlayabilmesi için gereklidir. Bu yöntem genel olarak kaplamanın istenilen kalınlıkta yani 300 mikrometreyi aşan durumlarda kullanılır.  Bu yöntem, bulaşık makinası raflarının kaplanması gösteren bir uygulamadır.

Toz boyanın kürlenmesi için FIRIN KURUTMA (KONVEKSİYON, UV veya IR KÜRLENDİRME) yapılması gereken işlemdir. Bu fırında toz parçaların ısı-basınç etkisi altında sertleşerek yüksek sıcaklığa maruz bırakıldığı zaman erimeye başlar ve dışarı doğru akarak kimyasal reaksiyona uğrar ve yüksek molekül ağırlıklı polimerler oluşturmak için ağ benzeri yapılar oluşturur. Bu kürlenme sürecinde çapraz bağlanma olarak adlandırılan ve malzemenin tam kürlenmesi için tasarlanmış belirli bir sıcaklık ve zaman mevcuttur. Toz boyalı plakalar genellikle 200°C civarında 10 dakika bekletilir. bu sıcaklık ve zaman müşterinin isteğine göre değişebilir.

Her iki teknolojinin birbirine göre avantaj/dezavantajlarını aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz:

Tolga DIRAZ 
Kimya Mühendisi/Protective Coating Specialist
SSPC Protective Coating Specialist # 2011-231-127
SSPC Protective Coating Inspector #38854
NACE Coating Inspector Level 3 #11365